گفتگو: شهاب اشتری | عکس: شیما نجاری
رنگ به عنوان رسانه‌ی تخصصی حرفه طراحی گرافیک همواره تلاش کرده است همزمان با انتشار اخبار، گزارش و مطالب تحلیلی، انعکاس دهنده مطالبات اعضای انجمن صنفی طراحان گرافیک ایران باشد.
رنگ همانگونه که در زمان انتخابات هیأت مدیره انجمن به انعکاس و انتشار دیدگاه کاندیداهای محترم می‌پردازد، سعی دارد در طول دوره مدیریت هیات مدیره منتخب نیز به بررسی عملکرد ایشان و انعکاس آن در رنگ اقدام کند.
گفتگوی پیش‌رو با همین رویکرد در روز ۲۳ مهرماه در دفتر انجمن صنفی طراحان گرافیک و با حضور اعضای هیات مدیره صورت گرفته است.
لازم به ذکر است در زمان انجام این گفتگو، ابراهیم حقیقی، رییس هیات مدیره به علت سفر در جلسه حضور نداشت.
شهاب اشتری: کمی به گذشته برگردیم.
در ابتدای کار این هیأت مدیره، چه پیش انتخابات و چه پس از آن، صحبت‌هایی در مورد فعال کردن و اهمیت کمیته‌ها مطرح شد. حتی انتقاداتی به هیأت مدیره قبلی در این زمینه وارد شد و قولی مبنی بر فعال شدن کمیته داده شد
.اما در عمل به نظر می‌رسد هیأت مدیره به قولش متعهد نبوده است. البته در گزارش‌های مکتوب یا شفاهی نکاتی از سوی هیأت مدیره گفته می‌شود اما در عمل چیز دیگری اتفاق افتاده است .
اسدالهی: ما حدود 50 درصد از کار را انجام دادیم. فعال‌کردن کمیته‌هایی که پیشتر به سختی فعال شده بودند و کنار گذاشته شدند کار بسیار سختی است. کار کمیته‌ای را ما از روز اول شروع کردیم و تا امروز تعداد پنج کمیته فعال شدند .کمیته موزه که همیشه فعال است. کمیته آموزش که به نظر ما مهمترین کمیته است که از طریق آن می‌توانیم کار صنفی را یاد بگیریم و پیش ببریم، فعال کردیم .کمیته آموزش محور اصلی برای رفتار و نفع جمعی است .برگزاری بیش از 9 جلسه آموزشی بسیار موثر، درباره مسائل مهم صنف و یادآوری تعهداتی که به یکدیگر داریم، از جمله فعالیت‌های این کمیته است.
کمیته امور نمایشگاه‌ها که چندین برنامه سنگین را اجرا کردند.
کمیته روابط بین‌الملل را هم فعال کردیم که البته ویترینی برای فعالیت‌هایش ندارد.
کمیته رفاهی نیز به دلیل جلساتی که با بیمه باید گذاشته می‌شد فعال شد.
کمیته تعرفه هم تشکیل شد و کار کرد.
ببینید پراکنده کردن افراد کار بسیار ساده‌ای است و کمیته‌ها ماشین زنگ زده‌ای بودند که خیلی سخت می‌توانستند حرکت کند و جمع‌کردن آدم‌هایی که پراکنده شدند کار بسیار سختی بوده است .در شرایطی که در دوره قبل به اصل همکاری جمعی توجهی نشد، حال بگوییم بیایید و همکاری کنید، کار سختی است .به نظرم ما حدود 50 درصد به تعهداتی که داشتیم در مورد سخت‌ترین بخش که جمع‌کردن و کار جمعی بود دست پیدا کردیم .در نهایت هم باید بگویم که وظیفه NGO ها )سازمان‌های مردم‌نهاد (برای تحقق دمکراسی است و ما باید یاد بگیریم که با‌هم کار کنیم.
آیا واقعا کمیته‌های نمایشگاه، آموزش، جهت اطلاع، رفاهی، تعرفه و امور بین‌الملل در حال حاضر فعال هستند؟
اسدالهی: بله هستند و کار می‌کنند و همکاران هم اداره می‌کنند.
برداشت من این است که بعضی از کمیته‌هایی که نام بردید برای یک موضوع فعال می‌شود و بعد این همکاران می‌روند تا زمانی که دوباره قرار باشد کاری انجام شود .به نظر می‌رسد این کمیته‌ها موقتی هستند.
اسدالهی: بله
کلهرنیا: کمیته‌ها جنس کار خودشان را دارند .هرکدام نیاز به تقویم کار خودشان دارند و بر‌اساس مفهومی که در ذات کمیته است سیستم اجرایی‌شان شکل می‌گیرد .ما الان نمایندگان شهرستان‌ها را هم داریم.
کدام شهرستان‌ها؟
کلهرنیا: ما در همه شهرها نماینده فعال داریم و حکم به ایشان داده شده و اگر دفتر کاری بخواهد افتتاح شود، آنها مسئول هستند .یعنی عملا بدون نام کمیته شهرستان، این کار در حال انجام است .البته ممکن است در فلان ولایت کاری نباشد .بعضی از کمیته‌ها کارکرد موقتی دارند. مثل کار کشاورزی، زمین را شخم می‌زنی، بذر می‌کاری و منتظر می‌مانید. گاهی هم کار مستمر دارند. برای مثال کمیته نمایشگاه‌های ما پوستشان کنده شده و با بردباری در حال کار هستند یا کمیته آرشیو و نمایشگاه‌ها. به همه اینها اضافه بفرمایید که امور جاری انجمن با کمیته‌ها نیست. بخش زیادی از امور روزمره و کارهای دبیرخانه‌ای و... با دبیرخانه و هیأت مدیره است.
معاون سازمان زیباسازی کمی قبل اینجا بودند (اگر دوستان نگویند ما آویختیم به چیزی) برای حل موضوع موزه یا دوستی که آمده بود و دلخوری داشتند از گذشته. همه اینها زمان زیادی می‌طلبد و هیأت مدیره در حال انجام آن است.
کمیته نامی است که خود ما اختراع کردیم برای اینکه نیاز داشتیم فضای کار جمعی به وجود آوردیم. هرکدام از هیأت مدیره‌ها به عنوان یک حق که اساسنامه به آنها داده به لحاظ قانونی می‌تواند برخورد شخصی خودش را داشته باشد .کما اینکه بارها کمیته‌هایی حذف شدند و گاهی هم جایگزین شدند.
در حال حاضر هم مثل گذشته است. گاهی با شوق و ذوق جلو آمدیم و گاهی همکارانی پا جلو گذاشتند و همکاری کردند و گاهی هم نکردند. گاهی در آخرین لحظه، دوستی اعلام کرد که من نیستم !ناگهان یک رویداد بزرگ خوابید .در حالی که تمام انرژی ما معطوف این بود که این اتفاق رخ خواهد داد .البته نام نخواهم برد .حتما نمونه‌هایی را می‌شناسید. گاهی همکاران همراهی کردند گاهی نکردند و آنها حق دارند که هرطور مایلند رفتار کنند. ما هم وظیفه داریم که پای این کار بایستیم. قطعا در بعضی جاها به خاطر تغییراتی که هم در ما و هم در روزگار بوجود آمده موفق نخواهیم بود.
در رابطه با نکته‌ای که فرمودید باید عرض کنم کمیته‌ها مقامشان مشخص نیست.
این کمیته‌ها مقام اجرایی دارند یا مشورتی؟
چون در گذشته اینطور بود که در کمیته‌ها تصمیم‌گیری می‌شد و اجرا می‌شد اما به نظر می‌رسد در حال حاضر صرفاً وظیفه اجرا را بر عهده دارند. نظر شما در این مورد چیست؟
کلهرنیا: ببینید، در دوره‌های پیشین کمیته‌ها نه مشورتی قطعی بودند و نه اجرایی قطعی. ترکیبی از اینها بوده برحسب موضوع، الان هم خارج از آن نیست .کمیته‌هایی داریم که ایده می‌آورند و کمیته‌هایی هم هستند که اجرا می‌کنند .برای مثال در مورد سرو نقره‌ای مسئولیت کامل بر روی دوش ایمان صفایی است و ایمان اگر احتیاج داشته باشد از مشورت ما استفاده می‌کند.
البته در جاهایی هم معذورات یا تعاریف قانونی داریم که مکلفیم تبعیت کنیم .ممکن است ایمان به عنوان همکار ما یک چیزی را نداند، ما به او توصیه یا پیشنهاد می‌کنیم ولی باز تصمیم بر عهده اوست .کما اینکه در بسیاری از کمیته‌ها کار به عهده همکاران است و گاهی هم اشتباه می‌کنند و کار به کشمکش و دعوا می‌کشد .اما این بدان معنا نیست که ما با هم دشمن هستیم.
در کمیته آرشیو که یکی از قلدرترین کمیته‌های ماست بارها دوستان اشتباه کردند مثلا آنجا که هزینه‌هایی را روی یک پروژه پیش‌بینی کردند و ما نمی‌توانستیم بپردازیم. آنجاست که دوستان ما چاله‌ای را اول زیر پای خودشان می‌گذارند و بعد هم زیر پای ما. ما هستیم که باید راه پیدا کنیم که چطور از این چاله رد شویم.
هیات مدیره در اولین جلسه‌ای که داشت اعلام کرد که قصد دارد شورای مشاوران را به صورت منظم و حداقل ماهی یک‌بار در کنار خود داشته باشد. درطول دو سال گذشته فکر می‌کنم سه مرتبه شورای مشاوران تشکیل شده و در حقیقت آن وعده عملی نشده است. اگر ممکن است در این مورد توضیح دهید.
اسدالهی: ببینید شورای مشاوران از روز اولی که ما جلسات‌مان را تشکیل دادیم هر هفته در جلسات ما حضور داشتند .آن شورای مشاوران بزرگتر که سه بار تشکیل شده است را در حقیقت برای جمع‌آوری نظرات خیلی کلی‌تر در نظر گرفتیم. اما در تمام صورت جلسات آمده که از جلسات اولیه که این هیأت مدیره برگزار کرده، جلسات بسیار معدودی پنج نفره برگزار شده است.
آقای اسدالهی من متوجه صحبت شما هستم اما واقعیت این است که ما خیلی شفاف در مورد همان شورای مشاوران بزرگتر صحبت می‌کنیم.
اسدالهی: کارهای باقی‌مانده از هیأت مدیره قبل و انبوه کارهایی که زمین مانده بود، باید انجام می‌شد. مدت زیادی از وقت این هیأت مدیره با همکاری مشاوران موردی پیش می‌رفت و ما باید به نقطه‌ای می‌رسیدیم که این هیأت مدیره برای کارهای مهم‌تری که انجمن مامور انجام آن است، به یک آرامش می‌رسید.
در تمام جلسات، ما مشاورانی داشتیم و سه جلسه با مشاورانِ بیشتر برای برنامه‌های کلی‌تر و یا گزارشی که باید ارائه می‌شد برگزار کردیم. این اصل شورای مشاوران به نظر من به صورت آنچه که در قدیم اتفاق می‌افتاد را ما پیاده کردیم.
ماهیت شورای مشاوران از ابتدا چیز دیگری بود و راجع به مسایل اساسی انجمن صحبت می‌کردند. این جلسات باعث همدلی بین آن افراد و انجمن و نزدیک شدن هر دوطرف به هم می‌شد.
وقتی ما می‌گوییم که می‌خواهیم شورای مشاوران را احیا کنیم انتظار راجع به همان اتفاق است و جلسات بزرگتر و با حضور تعداد بیشتری از همکاران صاحب‌نظر مد نظر است. در جلسه سوم شورای مشاوران آقای سپهر اشاره کردند که ما فضای کافی نداشتیم و آقای چهره‌پرداز فرمودند بیایید به دفتر من.
به نظرم گاهی بهتر است قبول کنیم این اتفاق نیفتاده و شجاعت اعتراف به اشتباه یا عدم‌تعهد به قول، بسیار قابل ستایش است .
کلهر نیا: اجازه بدهید من توضیح بدهم.
دوستان حاضر در این جلسه به خوبی آگاهی دارند که در همان سال‌های اول بنا به اصرار و خواست آقای ممیز افرادی دعوت می‌شدند و ایشان می‌گفتند بگویید بیایند کنار میز بنشینند و یاد بگیرند و گاهی اوقات هم یک کاری به آنها بدهیم. آن همکار هم گاهی کار را انجام می‌داد و اشتباه هم می‌کرد. خود من کنار این میز از ابتدا بودم بسیاری جاها اشتباه می‌کردم و گفتگوهای آزاد و سیالی داشتیم که به نتایجی می‌رسیدیم و گاهی هم نمی‌رسیدیم.
آن شکل اداره جلسات با حضور کاریزماتیک آقای ممیز یک مشق اجتماعی میان خود ما بود برای به‌هم نزدیک شدن. اما لزوماً در امور اجرایی انجمن نتایج عینی به‌بار نمی‌آورد و کارهای انجمن روی دوش تعداد اندکی از همکاران بود و این عین واقعیت است. در این سال‌ها به سبب فرمایش پردقت جناب سپهر، فضایی برای برگزاری جلسات نداریم و نیز به سبب جیب خالی نمی‌توانیم آن میزهای پر و پیمان را تدارک ببینیم. ببخشید حرف من بد است اما این عین واقعیت است. من به عنوان خزانه‌دار این مسوولیت را دارم که یک ریال خلاف ارزش‌های انجمنی هزینه نکنیم. چیزهایی هم که روی این میز است از جیب خود اعضای هیأت مدیره خریداری شده و تحت هیچ شرایطی جز یک یا دو مرتبه هزینه‌ای از صندوق انجمن پرداخت نشده است. برای اینکه خزانه ما الان خالی است و بسیار هم خالی است .جدا از این، واقعیت این است که تنوع آرا و طرز فکر دوستان ما برای حل مشکلات انجمن کارساز نبوده است.
متاسفم که به زبان می‌آوریم ولی اینچنین بوده در جلساتی که کوشش کردیم طرز فکر از دوستان بیرون بکشیم یا اینکه پشتیبانی بگیریم، جز املاء و انشاء چیزی رد و بدل نشد .امیدوارم دوستانی که رسانه شما را می‌خوانند من را به بزرگی خودشان ببخشند ولی اینچنین بود.
زیر جلد انجمن، ظرافت‌ها و پیچیدگی‌هایی وجود داد که افرادی که روزمره با آن درگیرند می‌دانند که با آنها چه باید کرد و چه نباید کرد .نه اینکه عقل کل باشیم.
من بارها گفتم که ما اشتباه کردیم یا من اشتباه کردم ولی شاید امروز به همکارانی نیاز داریم که پا جلو بگذارند و سرخم کنند با بزرگواری خودشان؛ این کار سنگینی که میان هیأت مدیره است بین آنها هم تقسیم شود. قطعا ما هم نفس راحتی می‌کشیم. ما این شانس را هنوز پیدا نکردیم. شاید سختگیر شدیم، شاید انتظارات‌مان عوض شده که البته همه اینها طبیعی است .شاید این یک سنت جدید اجتماعی است.
چون در مورد پذیرایی و فضای مناسب فرمودید، باید بگویم تا جایی که در خاطرم هست پذیرایی اکثر جلسات انجمن در گذشته یک هندوانه بود که قسمت می‌شد و کم هزینه‌ترین رفتار صورت می‌گرفت تا جلسات پابرجا بمانند. اجازه بدهید از جانب خودم این دو دلیل شما را نپذیرم، منطقی نبینم و قانع نشوم
کلهرنیا: بسیار منطقی است .من نمی‌خواهم با شما چانه‌زنی کنم. مشاورین وقتی می‌آیند، ما می‌خواهیم به آنها گزارش بدهیم که در جریان باشید که این کارها انجام شد و کجاها می‌توانید به ما کمک کنید. در این دو سه جلسه برگزار شده آیا راه‌حلی برای مسایل انجمنی ارائه شده است؟
سپهر: ببینید دوستان من دارند گله‌ها و کمبودهایی که ما با تمام وجود حس کردیم را می‌پوشانند. دلیلش این است که منطقِ داشتن شورای مشاورین احیا شده و منطق کمیته‌ها هم مشخص است .کمیته‌ها جزو ارکان انجمن هستند و اگر در هر دوره‌ای کم و زیاد شده باید به آن هیأت مدیره نگاه کنیم. وقتی از گذشته مثال می‌زنید، اعضا 350 نفر بودند.
من در تمام هیأت مدیره‌ها با عناوین مختلف حضور داشته‌ام و امروز استنباط شخصی من این است که این هیأت مدیره اگر به تناسب اعضا توجه کنیم تا به امروز تنها‌ترین هیأت مدیره است که من در یاد دارم.
این هیأت مدیره‌ی پنج نفره با داشتن 1500 عضو، تنها‌ترین هیأت مدیره است که من در خاطر دارم. هیأت مدیره و خود بنده از جلسات شورای مشاورینی که تشکیل دادیم سودی نبردیم .چون 50 نفر مشاور دعوت کردیم 11 نفر آمدند .دفعه دوم 30 نفر آمدند و تمام دوستان قدیم ما آمدند که سال‌هاست به این طرف نگاه هم نکرده بودند.
البته تنها‌ترین نیستیم به این دلیل که اعضا بد هستند، بلکه متاسفانه بیش از تمام سال‌های انجمن به یک‌باره عضو جدید اضافه شده که صفرکیلومتر هستند
.بعضی‌هایشان حتی نمی‌توانند حرفه خود را پیش ببرند. من می‌گویم فضا نداریم و آقای چهره‌پرداز می‌گویند میهمانی دهیم .اگر به دوره‌های قبل نگاه کنید می‌ببینید که آن دوستان نیستند و فاصله افتاده است. همکاران جدیدِ اضافه شده هم که بخشی از آنها شاغل در این شغل نیستند .البته اتفاقاً بی‌نام و نشان نیستند؛ از دانشگاه فارغ‌التحصیل شدند و از دانشگاه گواهی‌نامه دارند ولی از ناچاری دارند در چاپخانه و تابلوسازی کار می‌کنند.
آقای سپهر در سومین و آخرین جلسه شورای مشاوران که از بنده هم دعوت شد، اکثریت مدعوین بسیار موجه و صاحب‌نظر بودند و وقت گذاشته بودند .ما نمی‌توانیم بگوییم که این افراد کارایی ندارند .
سپهر: بنده دو هفته قبل از تشکیل این جلسه آخر، سه صفحه عریضه نوشتم که می‌خواهیم در مورد این موضوع گفتگو کنیم. به نظر شما کسی توانست 10 دقیقه در مورد این موضوع صحبت کند؟ سوال بنده در هشت صفحه می‌آید روی میز برای شور و کسی صحبت از آن نمی‌کند. لاپوشانی نکنیم به نظرم اکثر کار کمیته‌ها را هم هیات مدیره با کمک افراد معدودی انجام می‌دهد.
پایان بخش دوم
برای دیدن بخش اول گفتگو اینجا کلیک کنید